مقدمه

از ویژگی‌های صنایع داروسازی، فرآیندهای تولید با استفاده از ماشین‌آلات و سیستم‌های پیچیده اتوماسیون و نیز تجهیزات متعدد آزمایشگاهی می‌باشد و همین امر نیازها برای یک حفاظت در برابر حریق قابل اطمینان را افزایش داده است.

حوادث آتش‌سوزی اغلب بدلیل اشکالات فنی موجود در سیستمهای تولید و نیز بدلیل وجود مواد حلال مورد استفاده در فرآیند تولید داروهای مختلف که بعضا از قابلیت اشتعال بالایی برخوردار هستند، رخ می‌دهند. فضاهای انبار و زیرساختهای این صنایع نظیر : دیتا سنترها، اتاقهای کنترل ، موتورخانه، بایگانی ، انبار محصولات و انبار مواد اولیه  و آزمایشگاههای شیمی و کنترل کیفیت و اتاقهای اداری معمول در این صنایع، نیز هر یک دارای ریسک حریق مخصوص به خود هستند.اگر حریقی در نتیجه‌ی عدم استفاده از تجهیزات کشف و اعلام حریق و یا کاربرد نامناسب از این تجهیزات رخ دهد، عملکرد این صنایع با وقفه‌ی طولانی مواجه خواهد شد. این امر موجب تحمیل هزینه‌های قابل توجه و بدتر از آن تخریب اعتبار برند و وقفه در زنجیره‌ی تامین می‌گردد. با توجه به ریسکهای مختلف حریق ، راه‌حلهای محافظت در برابر حریق مختلفی نیز برای آنها در نظر گرفته می‌شود. شرکت آترین الکترو سازه توس با شناخت  کامل از نیازهای حفاظت در برابر حریق صنایع دارویی طیف گسترده‌ای از انواع سیستمهای تشخیص و مهار حریق را  از برندهای معتبر بین المللی به کارفرمایان محترم ارائه می‌دهد.

 

 

سالنهای تولید

انبارها باید دارای ساختمان مستحکم با وسعت کم بوده و کف انبار بتونی و یا دارای کف‌پوش مقاوم باشد.همچنین نوع چینش مواد در این انبارها در قفسه های فلزی طبقاتی می باشد. وقوع حریق در چنین فضاهایی می تواند به سرعت موجب توسعه ی آن به همه بخشها گردد.

ریسکهای موجود:

  • نقص سیم کشی برق
  • ریسک نگهداری مواد اشتعال زا مانند الکل

 

 

راه‌حل حفاظت در برابر حریق:

در این فضاها می توان از سیستمهای اطفای حریقی نظیر واترمیست و اسپرینکلر برای انبارهای با ابعاد بزرگ و از سیستمهای اطفا حریق گازی Inert Gas برای فضاهای متوسط و کوچک استفاده نمود. در خصوص سیستم کشف و و اعلام حریق نیز می توان از سیستم فوق حساس ایرسمپلینگ به عنوان بهترین گزینه در این فضاها استفاده نمود.این سیستمها با آنالیز 24 ساعته فضای انبار نقش بسیار مهمی در تشخیص بسیار سریع علائم حریق دارند.

انبار مواد اولیه و محصول

انبارها باید دارای ساختمان مستحکم با وسعت کم بوده و کف انبار بتونی و یا دارای کف‌پوش مقاوم باشد.همچنین نوع چینش مواد در این انبارها در قفسه‌های فلزی طبقاتی می‌باشد. وقوع حریق در چنین فضاهایی می‌تواند به سرعت موجب توسعه‌ی آن به همه بخشها گردد.

ریسکهای موجود:

  • نقص سیم کشی برق
  • ریسک نگهداری مواد اشتعال زا مانند الکل

 

راه‌حل حفاظت در برابر حریق:

در این فضاها می‌توان از سیستمهای اطفای حریقی نظیر واترمیست و اسپرینکلر برای انبارهای با ابعاد بزرگ و از سیستمهای اطفا حریق گازی Inert Gas برای فضاهای متوسط و کوچک استفاده نمود. در صورت وجود انبارهای حاوی مایعات قابل اشتعال نیز، سیستم اطفا حریق فوم گزینه‌ی مناسبی برای این فضاها خواهد بود. در خصوص سیستم کشف و و اعلام حریق نیز می‌توان از سیستم فوق حساس ایرسمپلینگ به عنوان بهترین گزینه در این فضاها استفاده نمود. این سیستمها با آنالیز 24 ساعته فضای انبار نقش بسیار مهمی در تشخیص بسیار سریع علائم حریق دارند.

موتورخانه

موتورخانه یکی از مهمترین قسمت های صنایع دارویی  می‌باشد. جایی که سیستم گرمایش و سرمایش فضاهای مختلف این صنعت را کنترل می کند.از اجزای اصلی موتورخانه میتوان به دیگ آبگرم ، چیلر یا سرد کن،مشعل ، پمپ سیرکولاتور ، سختی گیر آب،مخزن یا منبع کندانس ، هوا زدا یا دی ادیتور،منبع مربوط به انبساط سیال ، لوله های انتقال دهنده،ترمینال‌های گرما و سرما ، سیستم کنترل هوشمند اشاره کرد. که همه ی این تجهیزات دارای ریسک حریق قابل توجهی می باشند.

 

 

 

ریسکهای موجود:

  • بویلرها
  • تابلوهای برق
  • نقص سیستمهای کنترلی

 

راه‌حل حفاظت در برابر حریق:

استفاده از سیستم اطفا حریق واترمیست یا اسپرینکلر حفاظت در برابر حریق قابل اطمینانی را برای موتورخانه ها به ارمغان می‌آورد. اگر این محیط حاوی تجهیزات حساس الکترونیکی باشد، سیستمهای اطفا حریق دی اکسید کربن گزینه‌ی جایگزین مناسبی می‌تواند باشد.عملیات کشف حریق نیز توسط سیستم اعلام حریق مجهز شده به دتکتورهای حرارت و شعله صورت می‌گیرد.

آزمایشگاه های شیمی و کنترل کیفیت

عواملی همچون مواد شیمیایی قابل اشتعال و تنوع فعالیتهای آزمایشگاهی، موضوع ایمنی حریق را به یکی از چالشهای اصلی ایمنی در این مکانها تبدیل کرده است. لذا پیشگیری از حریق جهت حفظ ایمنی افراد حاضر در آزمایشگاهها و واحدهای مجاور آن اهمیت بسزایی دارد.

 

 

 

 

ریسک موجود:

  •    خطر ریزش و پاشش مایعات
  •    انتشار انواع گازها با قابلیت انفجار و حریق
  •    تجهیزات برقی و نیز تنوع فعالیت‌های آزمایشگاهی

 

راه‌حل حفاظت در برابر حریق:

 های اطفا حریق با استفاده از سیستمهای Clean Agent نظیر Inert Gas ها راه حلی مناسب برای مهار حریق در این فضاها بشمار می روند. از طرفی کاربرد دتکتورهای دود ،حرارت و شعله و نیز بهره گیری از سیستمهای Air Sampling نقش بسزایی در تشخیص به موقع حریق و صدور فرمان اطفا حریقداشته و ریسک این فضاها را به حداقل ممکن می رسانند.

کلین رومها - Clean Room

امروزه کلین رومها در بسیاری از صنایع از جمله صنایع دارویی برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فضاها ممکن است از ساختارهایی کوچک و ساده تا سازه هایی چند سطحی و پیچیده با تجهیزات مختلف وجود داشته باشند.Cleanroom مکانی کنترل شده است که در آن محصولات مختلف تولید و پردازش می‌شود.کاربرد اصلی Cleanroom ها حفاظت از محصولات در برابر آلودگی می‌باشد. در صنایع داروسازی، بقای تولید کننده در بازار، به ایمنی محصول نهایی بستگی دارد. لذا باید تمهیدات مناسبی در خصوص حفاظت در برابر حریق در این فضاها  اندیشیده شود.

 

 

ریسکهای موجود:

  •  نقص در سیستم تهویه
  •  تجهیزات الکتریکی معیوب
  •  افزایش دمای اتفاقی

 

راه‌حل حفاظت در برابر حریق:

سیستم‌های اطفای حریق Clean Agent بهترین راه‌حل برای حفاظت Cleanroom ها در برابر حریق می‌باشند. سیستمهایی نظیر گازهای بی‌اثر بدون برجای گذاشتن هیچ گونه پسماندی، آتش را در در نطفه مهار می‌کنند. برای تشخیص آتش‌سوزی و فعال نمودن  سیستم‌های اطفای حریق، سیستم‌های اعلام حریق با آشکارسازهای شعله و حرارت و نیز سیستمهای فوق حساس و هوشمند ایرسمپلینگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

Finished Product

محصول نهایی به فرآوردهای دارویی گفته می‌شود که تمام مراحل تولید از جمله بسته بندی در ظرف نهایی خود را طی کرده باشد. در این مسیر فرآیندهای مختلفی نظیر شستشو، خشک کن، خالص سازی و بسته بندی صورت می پذیرد.

ریسکهای موجود:

  • نقص فنی در تجهیزات برقی
  • بار آتش قابل توجه

 

 

 راه‌حل حفاظت در برابر حریق:

سیستم‌های اطفا حریق Clean Agent بهترین راه‌حل برای حفاظت در برابر حریق این فضاها می باشند. سیستمهایی نظیر گازهای بی‌اثر بدون برجای گذاشتن هیچ گونه پسماندی، آتش را در در نطفه مهار می‌کنند. برای تشخیص آتش‌سوزی و فعال نمودن  سیستم‌های اطفا حریق، سیستم‌های اعلام حریق با آشکارسازهای شعله و حرارت و نیز سیستمهای فوق حساس و هوشمند ایرسمپلینگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

اتاقهای برق و کنترل

اتاق‌های کنترل حاوی تجهیزات بسیار حساس و مهمی هستند که فرآیندهای اساسی تولید را کنترل می‌کنند.

ریسکهای موجود:

  • اتصال کوتاه ها
  • مواد قابلیت اشتعال بالا

 

 

راه حل حفاظت در برابر حریق:

 سیستم‌های اطفا حریق گاز بی اثر حفاظت قابل اطمینانی را در اتاق‌های کنترل ارائه می‌دهند. همچنین می توان از سیستمهای اطفا حریق FM200 یا  Novec1230 به عنوان جایگزین استفاده نمود. سیستم اطفا حریق توسط یک سیستم اعلام حریق با استفاده از آشکارسازهای دود نقطه‌ای یا آشکارسازهای دود ایر سمپلینگ فعال می‌شود.

اتاقهای سرور

اتاقهای سرور فضاهای حساس و مهمی بشمار می‌آیند.در این اتاقها داده‌های بسیار پراهمیتی ذخیره گردیده و در بستر شبکه به اشتراک گذاشته شده است. از دست دادن غیرقابل برگشت این داده‌ها بدلیل یک آتش‌سوزی ممکن است عواقب اقتصادی قابل‌توجهی برای بهره‌وری یا حتی آینده یک صنعت داشته باشد.

 

 

 

 

ریسکهای موجود:

  • افزایش حرارت تجهیزات الکترونیکی
  • عوامل مخربی نظیر اتصال کوتاه
  • خسارت قابل‌توجه حتی با وقوع یک آتش‌سوزی کوچک

 

 راه حل حفاظت در برابر حریق:

برای حفاظت اتاقهای سرور در برابر حریق ، سیستمهای اطفا حریق پاک نظیر FM200 یا NOVEC1230 گزینه‌های مناسبی می‌باشند. همچنین استفاده از یک سیستم اعلام حریق قابل اطمینان در کنار بهره برداری از سیستم تشخیص دود فوق حساس ایرسمپلینگ از الزامات ایمنی در این اتاقها می‌باشد.