سیستمهای اطفا حریق امروزه به عنوان یک سرمایه‌گذاری ضروری، شناخته می‌شوند. حفظ ارزش داراییها برای مالکان امری طبیعی است. هنگامی که می‌خواهید سیستم یا سیستمهایی را برای سازمان خود انتخاب نمایید، علاوه بر در نظر گرفتن میزان طول عمر عملیاتی آن سیستم، انتخاب نوع صحیح سیستم متناسب با کاربرد شما امری مهم تلقی می‌شود.
یک سیستم اطفا حریق برای چه مدت می‌تواند قابلیت عملیاتی خود را حفظ نماید؟
طول عمر سیستمهای تشخیص و اطفا حریق بسته به نوع سیستم شما و نحوه‌ی تعمیر و نگهداری انجام شده متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، برخی سازمانهای استاندارد در بسیاری از کشورها تمام سیلندرهای گاز فشرده را ملزم می‌کنند که هر 3، 5 یا 10 سال یکبار آزمایش هیدرواستاتیک شوند. در این مقاله به معرفی انواع مختلف سیستمهای اطفا حریق می‌پردازیم و برنامه‌های تعمیر و نگهداری یا طول عمر مورد انتظار آنها را بررسی می‌کنیم.
دی اکسید کربن (CO2): دی‌اکسیدکربن یک سیستم اطفا حریق گازی است که به طور موثر و سریع حریق را اطفا می‌کند. سیستمهای CO2 معمولاً برای فضاها و تأسیساتی استفاده می‌شوند که افراد در آنها حضور ندارند. زیرا احتمال آسیب پس از خروج گاز وجود دارد. NFPA 12 برای سیستمهای CO2 بیان می‌کند که این سیستم ها باید هر پنج سال یکبار آزمایش شوند. مانند اکثر سیستمهای اطفا حریق، آنها باید به طور منظم بازرسی شوند و پس از وقوع آتش سوزی طبق دستورالعمل سازنده ، شارژ و/یا تعویض شوند.
سیستم اطفا حریق خشک شیمیایی: این نوع سیستم برای خاموش کردن آتش‌های ناشی از مایعات قابل احتراق یا قابل اشتعال استفاده می‌شود. این عامل برای مکان‌های ذخیره مایعات قابل اشتعال، اتاق‌های کوره یا اتاق‌های مکانیکی گزینه مناسبی است. طبق NFPA 17، مواد شیمیایی خشک در سیستمهای تحت فشار ذخیره شده نیازی به بررسی شش ماهه ندارند، اما باید حداقل هر شش سال یکبار بازرسی شوند.
سیستم اطفا حریق شیمیایی تر: این سیستمهای اطفا حریق از یک ماده شیمیایی مایع برای جلوگیری از احتراق مجدد استفاده می‌کنند. این سیستم اطفا حریق برای آتش‌سوزی‌های کلاس K، معمولاً آتش‌سوزی‌های آشپزخانه، به خوبی کار می‌کند. طول عمر سیستمهای اطفای شیمیایی تر پنج سال است.
آب: سیستمهای اسپرینکلر آتش‌نشانی از آب برای اطفا حریق و محافظت از داراییها استفاده می‌کنند. برخی از سیستمهای اسپرینکلر به طور خودکار دود، گرما یا آتش را تشخیص می‌دهند، در حالی که برخی دیگر به صورت دستی فعال می‌شوند.
طول عمر یک سیستم اسپرینکلر چقدر است؟
صاحبان ساختمان‌ها و مدیران تأسیسات معمولاً انتظار دارند سیستمهای اسپرینکلر آتش‌نشانی 40 تا 50 سال دوام بیاورند. با این حال، به دلیل وجود اکسیژن، آب و فلز، مشکلات خوردگی می‌تواند باعث شود که سیستمهای اسپرینکلر تر در 15 تا 25 سال و سیستمهای اسپرینکلر خشک در 8 تا 12 سال از کار بیفتند.
سیستمهای اطفا حریق Clean Agent: سیستم اطفا حریق Clean Agent از گازهای شیمیایی پاک استفاده می‌کند که هیچگونه پسماندی از خود به جا نمی‌گذارند و برای کاربردهای حساس مانند موزه‌ها، آرشیوها، کتابخانه‌ها، اتاق‌های کامپیوتر یا سرور، توربین‌های بادی، ماشین آلات و ابزار دقیق و غیره ایده‌آل است. معروفترین این سیستمها عبارتند از ™FM-200 یا NOVEC™ 1230. بر اساس NFPA 2001، مخازن یا سیلندرهایی که به طور مداوم بدون تخلیه در حالت آماده به کار هستند باید هر پنج سال یکبار یا در صورت نیاز در فواصل زمانی کمتری مورد بازرسی بصری قرار گیرند.
تعمیر و نگهداری یک سیستم اطفا حریق چگونه صورت می‌گیرد؟
تعمیر و نگهداری منظم برای طول عمر سیستم اطفاحریق شما و اطمینان از اینکه در شرایط کاری خوب باقی می‌ماند و قادر به مقابله با آتش‌سوزی است، امری حیاتی است. نحوه‌ی تعمیر و نگهداری به نوع سیستم اطفا حریق شما بستگی دارد، اما اصول کلی عبارتند از:
انجام بازرسی‌های منظم
بهره‌گیری از یک تکنسین خبره که سیستمهای اطفا حریق شما را برای هرگونه نشانه‌ای از آسیب یا عیب احتمالی بررسی کند، بسیار ضروری است.
با سازنده/تامین‌کننده مشورت کنید
تامین‌کننده شما باید یک برنامه تعمیر و نگهداری ثابت با شرح وظایف مخصوص داشته باشد . چک لیست تعمیر و نگهداری سیستم اطفا حریق یا سایر ابزارها را نیز در اختیار شما قرار دهند.
جایگزینی قطعات معیوب پس از یک رویداد
هر زمان که آتش‌سوزی رخ می‌دهد، سیستم اطفا حریق شما باید بازرسی و آزمایش شود و قطعات معیوب تعویض شوند تا در سریع‌ترین زمان ممکن سیستم به حالت عادی بازگردد. به عنوان مثال، پس از تخلیه سیستم شیمیایی خشک، سوپاپ‌ها نیاز به بازسازی یا تعویض دارند زیرا اگر سیلندر شما به سادگی شارژ شود، ممکن است دچار نشت گردد. در مورد سیستمهای Clean Agent ، احتمالاً نیازی به تعویض قطعات ندارید و فقط باید دوباره سیلندر آن را شارژ کنید. در این مورد بهتر است دستورالعمل های تولید کننده را برای شارژ مجدد دنبال کنید.
هر چند وقت یکبار باید یک سیستم اطفا حریق سرویس شود؟
مهم نیست که از چه نوع سیستم اطفا حریق استفاده می‌کنید، واقعیت این است که این سیستمها برای همیشه در حالت عملیاتی ایده‌آل قرار نخواهند داشت. در واقع، دستورالعمل‌های NFPA بیان می‌کند که سیستمهای اطفا حریق باید توسط یک تکنسین خبره مورد بازرسی منظم قرار گیرند. جدول زمانی بازرسی‌ها به سیستم شما بستگی دارد و می‌تواند از هر سه ماه تا 6 سال یک بار متغیر باشد. برای اطلاع در مورد برنامه تعمیر و نگهداری سیستم اطفا حریق با سازنده یا تامین کننده خود مشورت کنید.
مطمئن‌ترین سیستم اطفا حریق کدام است؟
مطمئن‌ترین سیستم اطفا حریق، سیستمی است که متناسب با نیاز شما باشد و هر آتشی را که رخ دهد خاموش کند. چه محافظت از یک ساختمان مد نظر شما باشد چه یک دیتا سنتر، سیستم تشخیص و اطفا حریق مناسبی وجود دارد که نیازهای شما را برآورده می‌کند. انتخاب یک سیستم اطفا حریق که برای کاربرد خاص شما و کلاس خطر متناسب با آن مناسب باشد باید در اولویت قرار گیرد. برای به حداکثر رساندن طول عمر سیستم اطفا حریق، دستورالعمل‌های سازنده را دنبال کنید و فواصل تعمیر و نگهداری منظم داشته باشید.